[Vật lí 8] Bài 5. Sự cân bằng lực - Quán tính

[Vật lí 8] Bài 5. Sự cân bằng lực - Quán tính

[Vật lí 8] Bài 5. Sự cân bằng lực - Quán tính

Bài 5.1. Trang 16 – Bài tập vật lí 8.

Cặp lực nào sau đây tác dụng lên một vật làm đang đứng yên tiếp tục đứng yên.

A. Hai lực cùng cường độ, cùng phương.

B. Hai lực cùng phương, ngược chiều.

C. Hai lực cùng phương, cùng cường độ, cùng chiều.

D. Hai lực cùng cường độ, có phương nằm trên cùng một đường thẳng, ngược chiều.

Bài giải

Đáp án đúng : chọn D.

Bài 5.2. Trang 16 – Bài tập vật lí 8.

Khi chỉ chịu tác dụng của hai lực cân bằng.

A. Vật đang đứng yên sẽ chuyển động nhanh dần.

B. Vật đang chuyển động sẽ dừng lại.

C. Vật đang chuyển động đều sẽ không còn chuyển động đều nữa.

D. Vật đang đứng yên sẽ đứng yên, hoặc vật đang chuyển động sẽ chuyển động thẳng đều mãi.

Bài giải

Đáp án đúng : chọn D.

Bài 5.3. Trang 16 – Bài tập vật lí 8.

Hành khách ngồi trên xe ô tô đang chuyển động bổng thấy mình bị nghiêng người sang trái, chứng tỏ xe

A. Đột ngột giảm vận tốc.

B. Đột ngột tăng vận tốc.

C. Đột ngột rẽ sang trái.

D. Đột ngột rẽ sang phải.

Bài giải

Đáp án đúng : chọn D.

Bài 5.4. Trang 16 – Bài tập vật lí 8.

Ta biết rằng, lực tác dụng lên vật làm thay đổi vận tốc của vật. Khi tàu khởi hành, lực kéo đầu máy làm tàu tăng vận tốc. Nhưng có những đoạn đường, mặc dù đầu máy vẫn chạy để kéo tàu mà tàu vẫn không thay đổi vận tốc. Điều này có thay đổi với nhận định trên không ? Tại sao ?

Bài giải

Có những đoạn đường, mặc dù đầu máy vẫn chạy để kéo tàu mà tàu vẫn không thay đổi vận tốc. Điều này không hề mâu thuẩn với nhận định “Lực tác dụng làm thay đổi vận tốc” vì khi lực kéo của đầu máy cân bằng với lực cản tác dụng lên đoàn tàu thì đoàn tàu sẽ không thay đổi vận tốc.

Bài 5.5. Trang 16 – Bài tập vật lí 8.

Quả cầu nặng 0,2kg được treo vào sợi dây cố định. Hãy biểu diễn các vectơ lực tác dụng lên quả cầu. Chọn tỉ xích 1N ứng với 1cm.

Hình 5.1/tr16/SBT vật lí 8.

Bài giải

Quả cầu đứng yên vì chịu tác dụng của hai lực cân bằng nhau

Trọng lực cân bằng với sức căng

Bài 5.6. Trang 16 – Bài tập vật lí 8.

Một vật 0,5kg đặt trên mặt sàn nằm ngang.

a) Hãy biểu diễn các vectơ lực tác dụng lên vật.

b) Vật được kéo chuyển động thẳng đều trên mặt sàn nằm ngang với lực kéo theo phương nằm ngang có cường độ 2N. Hãy biểu diễn các vectơ lực tác dụng lên vật. Chọn tỉ xích 2N ứng với 1cm.

Hình 5.2/tr16/SBT vật lí 8.

Bài giải

b) Vật đứng yên trên mặt bàn vì lại lực , tác dụng lên vật cân bằng nhau.

Vật chuyển động thẳng đều trên mặt bàn nằm ngang nhờ lực kéo có cường độ 2N. Điều này chứng tỏ lực kéo cân bằng với lực cản của sàn tác dụng lên vật.

Bài 5.7. Trang 17 – Bài tập vật lí 8.

Đặt một chén nước lên góc một tờ giấy mỏng. Hãy tìm cách rút tờ giấy ra mà không làm dịch chén. Giải thích cách làm đó.

Bài giải

Giật nhanh tờ giấy ra khỏi chén nước. Do quán tính, chén nước chưa kịp thay đổi vận tốc nên chén nước không bị đổ.

Bài 5.8. Trang 17 – Bài tập vật lí 8.

Một con báo đang đuổi riết một con linh dương. Khi báo chuẩn bị vồ mồi thì linh dương nhảy tạt sang một bên và thế là trốn thoát. Em hãy giải thích cơ sở khoa học của biện pháp thoát hiểm này.

Bài giải

Báo đuổi riết con linh dương. Linh dương nhảy tạt sang bên, do quán tính báo lao về phía trước vồ mồi mà không kịp đổi hướng nên linh dương trốn thoát.

Bài 5.9. Trang 17 – Bài tập vật lí 8.

Cặp lực nào trong hình 5.3 là cặp lực cân bằng ?

Hình 5.3/tr17/SBT vật lí 8.

A. Trong hình a.

B. Trong hình a và b.

C. Trong hình c và d.

D. Trong hình d.

Bài giải

Đáp án đúng : chọn D.

Bài 5.10. Trang 17 – Bài tập vật lí 8.

Nếu vật chịu tác dụng của các lực không cân bằng, thì các lực này không thể làm vật

A. Đang chuyển động sẽ chuyển động nhanh lên.

B. Đang chuyển động sẽ chuyển động chậm lại.

C. Đang chuyển động sẽ tiếp tục chuyển động thẳng đều.

D. Bị biến dạng.

Bài giải

Đáp án đúng : chọn C.

Bài 5.11. Trang 17 – Bài tập vật lí 8.

Khi xe đạp, xe máy đang xuống dốc, muốn dừng lại một cách an toàn nên hãm phanh (thắng) bánh nào ?

A. Bánh trước. B. Bánh sau.

C. Đồng thời cả hai bánh. D. Bánh trước hoặc bánh sau đều được.

Bài giải

Đáp án đúng : chọn B.

Bài 5.12. Trang 17 – Bài tập vật lí 8.

Một vật đang chuyển động thẳng đều với vận tốc v dưới tác dụng của hai lực cân bằng

và theo chiều của lực . Nếu tăng cường độ của lực thì vật sẽ chuyển động với vận tốc

A. Luôn tăng dần.

B. Luôn giảm dần.

C. Tăng dần đến giá trị cực đại rồi giảm dần.

D. Giảm dần đến giá trị bằng không rồi đổi chiều và tăng dần.

Bài giải

Đáp án đúng : chọn D.

Bài 5.13. Trang 18 – Bài tập vật lí 8.

Một ôtô khối lượng 2 tấn chuyển động thẳng đều trên đường nằm ngang. Biết lực cản lên ô tô bằng 0,25 lần trọng lượng của xe.

a) Kể tên các lực tác dụng lên ôtô.

b) Biểu diễn các lực trên theo tỉ xích 0,5cm ứng với 5000N.

Bài giải

a) Các lực tác dụng lên ôtô : Trọng lực, lực kéo, lực cản và lực đỡ của mặt đường. 

Bài 5.14. Trang 18 – Bài tập vật lí 8.

Vận dụng quán tính để giải thích một số hiện tượng sau :

a) Vì sao trong một số đồ chơi : Ôtô, xe lửa, máy bay không chạy bằng dây cót hay pin. Trong đó chỉ có một bánh “đà” khối lượng lớn gắn với bánh xe bằng hệ thống bánh răng. Muốn xe chuyển động chỉ cần xiết mạnh bánh xe xuống mặt sàn vài lần làm bánh “đà” quay rồi buông tay. Xe chạy khá lâu và chỉ dừng khi bánh “đà” ngừng quay.

b) Vì sao các vận động viên nhảy dù, nhảy cao, nhảy xa lúc tiếp đất chân đều khuỵu xuống.

c) Vì sao khi ngồi trên máy bay lúc cất cánh hoặc hạ cánh, ngồi trên ôtô đang phóng nhanh phải thắt dây an toàn.

d) Vì sao khi lưỡi cuốc, xẻng đầu búa bị lỏng cán, người ta chỉ cần gõ mạnh đầu cán còn lại xuống sàn ?

Bài giải

a) Do bánh “đà” có khối lượng lớn nên có quán tính lớn. Do đó Xe chạy khá lâu và chỉ dừng khi bánh “đà” ngừng quay.

b) Lúc tiếp đất các vận động viên nhảy dù, nhảy cao, nhảy xa ,chân đều khuỵu xuống là để dừng lại một cách từ từ.

c) Khi ngồi trên máy bay lúc cất cánh hoặc hạ cánh, ngồi trên ôtô đang phóng nhanh phải thắt dây an toàn là vì do có quán tính máy bay, ôtô thay đổi hướng hoặc vận tốc đột ngột hành khách khỏi lao ra khỏi ghế.

d) Khi gõ mạnh đuôi cán xuống đất, lưỡi cuốc, xẻng đầu búa đột ngột bị dừng lại, do quán tính lưỡi cuốc, xẻng đầu búa tiếp tục chuyển động ngập chặt vào cán.

Bài 5.15. Trang 18 – Bài tập vật lí 8.

Một cục nước đá nằm yên trên mặt bàn trong toa tàu đang chuyển động thẳng đều. Hành khách ngồi cạnh bàn bỗng thấy cục nước đá trượt đi.

Hỏi :

a) Tàu còn chuyển động thẳng đều nữa không ?

b) Nếu cụ nước đá trượt ngược với chiều chuyển động của tàu thì vận tốc tàu tăng hay giảm ?

c) Cục đá sẽ chuyển động về phía nào khi vận tốc tàu giảm đột ngột ?

d) Trong trường hợp nào, cục đá sẽ trượt về bên trái ?

Bài giải

a) Không.

b) Vận tốc của tàu tăng.

c) Cục đá sẽ trượt về phía trước.

d) Khi tàu đến đoạn đường rẽ về bên phải.

Bài 5.16. Đố vui. Trang 18 – Bài tập vật lí 8.

Trên bụng người lực sĩ đặt một tảng đá rất nặng và một chồng gạch. Dùng búa tạ đập thật mạnh lên chồng gạch. Chồng gạch vỡ tan còn người lực sĩ vẫn bình yên, vô sự. Tại sao ?

Phải đập tạ thế nào mới không gây nguy hiểm cho người lực sĩ ?

Hình 5.4/tr18/SBT vật lí 8.

Bài giải

Dùng búa tạ đập thật mạnh lên chồng gạch. Chồng gạch vỡ tan, do quán tính tảng đá chưa kịp thay đổi vận tốc nên người lực sĩ vẫn bình yên, vô sự.

Phải đập tạ thật nhanh, đập xuống vào gạch xong rồi giật búa lại ngay.

Bài 5.17. Trang 19 – Bài tập vật lí 8.

Một vật chuyển động khi chịu tác dụng của hai lực là lực kéo và lực cản, có đồ thị vận tốc như hình 5.5. Sự cân bằng lực xảy ra ở giai đoạn nào của chuyển động ?

A. OA. B. AB.

C. BC. D. Cả ba giai đoạn.

Hình 5.5/tr19/SBT vật lí 8.

Bài giải

Đáp án đúng : chọn B.

Bài giải

Bài 5.18. Trang 19 – Bài tập vật lí 8.

Trong chuyển động được mô tả trên bài 5.17. Chọn nhận xét đúng về tỉ số giữa lực kéo và lực cản ()

A. Nhỏ hơn 1 trong giai đoạn AO.

B. Lớn hơn 1 trong giai đoạn AB.

C. Lớn hơn 1 trong giai đoạn BC.

D. Bằng 1 trong giai đoạn AB.

Hình 5.5/tr19/SBT vật lí 8.

Bài giải

Đáp án đúng : chọn D.

Trở lại list bài giải Vật lí 8: